Afbeelding
Het Witte Huis, WikiCommons.
Ook voor Federal Reserve heeft Trump bermbom uitgelegd (3)
Na de economische en de politieke aardverschuiving die president Trump deze week met zijn “One Big Beautiful Bill” heeft afgedwongen, zou het naïef zijn te denken dat het hierbij blijft. Zo heeft Trump vorige week al bij een persontmoeting een andere bermbom uitgelegd. Dat deed hij door te zeggen dat hij ‘ontevreden is’ over Jerome Powell, de gouverneur van de Amerikaanse centrale bank. Hij noemde hem een “stubborn mule”.
De Federal Reserve verlaagt in Trump’s ogen de beleidsrente te langzaam, wat een groot effect heeft op de begrotings- en daarmee op de beleidsruimte die hij als president heeft. Immers, de rente-betalingen op de staatsschuld van meer dan $ 37.000 miljard is de op één na grootste kostenpost op de federale begroting. Trump vindt dat de rente nu op 1 procent zou moeten staan.
Tegen die achtergrond liet Trump weten dat hij het ministerie van Financiën heeft opgedragen om voorlopig geen schuldpapier meer te plaatsen met een looptijd van langer dan 9 maanden, totdat Powell goed- of kwaadschiks is vervangen. De reden is dat de rente voor langlopende schulden (o.a. 10 en/of 30 jaar) door de markt bepaald wordt, terwijl voor papier met een korte looptijd de beslissingsbevoegdheid aangaande het rentetarief bij de Fed ligt.
Trump dreigt met schaduw-gouverneur
Ergo: als Powell wordt vervangen door een aan de regering loyale opvolger, dan bepaalt Trump zelf hoeveel rente-opslag hij de markt nog voor de uitgezette schuld wil betalen. Powell heeft gezegd dat hij zijn mandaat uitdient tot mei 2026. De regering dreigt in januari van dat jaar alvast een schaduw-gouverneur te benoemen, wat het prestige van Powell stevig onder druk zal zetten.
De verwachting van analisten is dat als de plaatsing van langlopend schuldpapier wordt beperkt, dat de rente dan onder zijn natuurlijke niveau komt te liggen. Dat is goed voor de economie en goed voor terugdringing van het begrotingstekort. Maar het houdt tegelijkertijd in dat een centrale bank niet langer onafhankelijk is, maar ondergeschikt aan het ministerie van Financiën.
Markten zijn daarvoor allergisch. Het gaat doorgaans ten koste van begrotingsdiscipline, het ondermijnt prijsstabiliteit en stuwt inflatie, zoals veel voorbeelden van opkomende landen hebben laten zien die aan de onafhankelijkheid van de centrale bank een broertje dood hadden. Scott Bessent, de huidige minister van Financiën, die wordt genoemd als een mogelijke opvolger van Fed-gouverneur Powell zei deze week dat de Fed en het ministerie van Financiën ‘wel eens door één man gedaan zouden kunnen worden’.
Gevaarlijke schuldspiraal
Ray Dalio, oprichter van durfinvesteerder Bridgewater en een prominent kenner van opkomst en ondergang van hegemonieën in de wereld, waarschuwde afgelopen dagen dat de VS op weg zijn naar een gevaarlijke schuldspiraal nu de staatsschuld rond de $ 37.000 mrd beweegt. Dalio zei dat - in tegenstelling tot wat Trump beoogt - het gevaar groot is dat er sprake zijn zijn van inflatie, devaluatie van de dollar en stijgende marktrente.
“There are no easy answers”, waarschuwde Dalio. Hij bepleitte daarom dat het begrotingstekort niet hoger mag zijn dan 3% van de staatsschuld. Maar dat ongevraagde advies zal Trump’s Oval Office in het wapengekletter van deze week niet hebben gehaald.