Afbeelding
Donald Trump tijdens Republikeinse Conventie, 2024. Foto: Wiki Commons.
Hoe Donald Trump zichzelf tot dienaar van God bestempelde
In het kort:
- Hoe Donald Trump van een ongeluk een groot geluk wist te maken.
- Hij maakt “De reis van de held” die hem veel kansen en aanhang bezorgd.
- Is hij verlicht of wraakzuchtig teruggekeerd? Zal hij een leider of een despoot zijn?
Donald Trump heeft de aanslag op zijn leven overleefd. Het stelt hem in staat om zijn alter ego te presenteren en verzoening en verbinding te prediken. Ligt de weg naar het presidentschap daarmee voor hem open?
Donald Trump did it. Hij volbracht “De reis van de held”, die hij afgelopen donderdag op de Republikeinse Conventie kwam toelichten. Zijn achterban luisterde ernaar, tot tranen toe beroerd. Een dag later zou het voormalige Amerikaanse staatshoofd officieel benoemd worden tot presidentskandidaat namens de Republikeinen.
“De reis van de held” is één van de meest beproefde formules om een verhaal te vertellen dat beklijft. Deze aanpak is uitvoerig bestudeerd, alsook ontwikkeld, door Joseph Campbell, één van de bekendste mythe- en religiekenners ter wereld. Vrijwel alle verhalen, mythen en sagen die de tand des tijds hebben overwonnen, kennen een overeenkomstige structuur. Het is een archetypisch verhaal van een held die de bekende wereld de rug toekeert voor een reis naar een hem of haar onbekende wereld.
De held, zo schrijft de psychologie alsook de structuur van het verhaal voor, heeft een moeilijk definieerbaar en wat schurend gevoel van gemis en verlangen. Er volgt dan een gebeurtenis die alles op scherp zet (het overlijden van een dierbare, of bij voorbeeld een conflict in de familiesfeer of op werk). De held besluit op reis te gaan, waar hij wordt geconfronteerd met zelftwijfel en tegenslag. Hij overwint de tegenslagen en keert terug naar de oorspronkelijke wereld, vele ervaringen en inzichten rijker.
‘De hoofdpersoon is een held of heldin die iets gevonden of gedaan heeft dat buiten het normale bereik van prestatie of ervaring ligt. Een held is iemand die zijn of haar leven geeft voor iets dat groter is dan de betrokkene zelf,’ legt Campbell uit in het boek Mythen & bewustzijn, de kracht van de mythologische verbeelding.
‘De held die het bovennormale bereikt’
Campbell stelt dat er twee type daden zijn die in het oog lopen. ‘Het ene is de fysieke daad, waarbij de held een moedige daad in de strijd stelt of een leven redt. Het andere is de spirituele daad, waarbij de held het bovennormale bereikt van menselijk spiritueel leven leert ervaren en vervolgens terugkeert met een boodschap. Het heldenverhaal begint gewoonlijk met iemand aan wie iets is ontnomen, of die een gemis voelt in de normale ervaringen, bereikbaar of toegestaan aan de leden van zijn samenleving. Deze persoon trekt erop uit voor een reeks avonturen die het gewone te boven gaan, om het verlorene terug te halen of om een of ander levenselixer te ontdekken. Het is gewoonlijk een cyclus, een vertrek en een terugkeer.’
Door de moordaanslag, jongstleden 14 juli in de staat Pennsylvania, die Donald Trump met een lichte verwonding overleefde, keerde hij deze week als verloren zoon terug op de Republikeinse Conventie. Daar bewees Trump zijn grote talent als verhalenverteller, en zijn vermogen tot onnavolgbare zelfsuggestie. De voormalige president deed in zijn optreden vrijwel alles goed – althans in termen van storytelling.
Hij kwam wat timide het toneel op, stelde zich op achter het spreekgestoelte, met zijn rechteroor verpakt in een opvallend groot verband. Hij nam het woord, bescheiden, wat aangeslagen ook. ‘As you already know, the assassin’s bullet came within a quarter of an inch of taking my life. So many people have asked me what happened? “Tell us what happened, please”. And therefore I will tell you exactly what happened, and you’ll never hear it from me a second time, because it’s actually too painful to tell.’
‘I had God on my side’
Trump bouwt het verhaal vervolgens vakkundig op: het was een mooie dag in Butler Township, de muziek speelde, het publiek was enthousiast. Iedereen was blij. ‘Ik sprak krachtig en blij, want ik vertelde het geweldige werk dat mijn regering op het terrein van immigratie deed.’
Vervolgens vertelt Trump dat hij een luid sissend geluid hoorde en dat hij werd geraakt. “I said to myself, wow, what was that? It can only be a bullet.” Hij bracht zijn hand naar zijn oor. “My hand was covered with blood, just absolutely blood all over the place.” Trump beschrijft de reactie van het publiek en van de aanwezige geheime dienst en vervolgt: “There was blood, pouring everywhere, and yet, in a certain way, I felt very safe, because I had God on my side.”
Donald Trump: Fight, fight, fight!
Als de ex-president dat zegt, stijgt instemming en applaus in de zaal op. Een golf van tranen barst open in de ooghoeken van zijn aanhangers. Inderdaad, hier is hij: Donald Trump, de verlosser, beschermd door God, en teruggekeerd in de politieke arena om zijn hemelse opdracht af te maken: het moeras in Washington droogleggen en de macht teruggeven aan het volk naar wie niemand meer omkijkt, behalve Donald Trump dan.
Hij weet connectie met zijn gehoor te maken door zich bescheiden en dienstplichtig aan God en het samengestroomde volk op te stellen. ‘I’m nothing. And I’ll tell you, I stand before you in this arena only by the grace of almighty God. In watching the reports over the last few days, many people say it was a providential moment, probably when I rose surrounded by Secret Service. The crowd was confused, because they thought I was dead (-). I wanted to do something to let them know I was okay. I raised my right arm, looked at the thousands and thousands of people that were breathlessly waiting, and started shouting, “Fight, fight, fight!” Thank you.’
Alles lijkt een functie te hebben
Het avontuur van de held, dat in het geval van Donald Trump heeft bestaan uit 4 tot 8 jaar van manipulatie, aanvallen, tegenslagen, beschuldigingen, juridische vervolgingen, en dreigende boetes en gevangenisstraffen, lijkt nu eensklaps allemaal op zijn plek te vallen en een functie te hebben: Trump is, dankzij al zijn ervaringen en verworven inzichten rijker en wellicht ook verlichter teruggekeerd. Hij is een dienaar van God, die een goddelijke opdracht heeft ontvangen: Make America Great Again!
Het is een narratief dat aan kracht wint, doordat zijn beoogde opponent Joe Biden er weinig meer tegenover kan stellen dan een uitgesleten verhaal van marktkapitalisme en democratie te vertellen waarin vrijwel niemand meer in gelooft. Sterk is ook dat Donald Trump, die we toch kennen als een schreeuwlelijkerd, die de onwaarheid nimmer schuwt en het eigenbelang altijd in zijn holster met zich meedraagt, eensklaps zegt dat hij een president voor en van alle Amerikanen wil zijn. De tijd zal uitwijzen of dat de uitkomst is van de reis die Donald Trump de afgelopen jaren heeft afgelegd. Het is allerminst uitgesloten dat hij zich na een verkiezingszege ontpopt als een despoot die in eigen land nog wat vergelding te doen heeft, zoals kritische media voorspellen.