Afbeelding
Michelle van Tongerloo - Komt een ziek land bij de dokter
‘Waarom wachten tot de systeemwereld het oplost?’ Die vraag stelde huisarts Michelle van Tongerloo zichzelf. ‘Kom aan de slag. Je moet gewoon niet blijven hangen in je eigen gelijk. En toen dacht ik: nu ga ik het zelf regelen en zelf het risico nemen.’
Van Tongerloo vertelt hoe het kwartje viel, toen ze inzag dat iedereen dacht te helpen, maar dat het alleen maar erger werd. ‘En toen dacht ik: ik ga het nu zelf regelen, zelf het risico nemen. Wat heeft ze (de patiënt) nu echt nodig? Ik pel het probleem af,’ vertelt de huisarts, die zichzelf straatarts noemt, tegenover De Volkskrant.
Michelle van Tongerloo (41) is een DoenDenker pur sang. Ze heeft medicijnen gestudeerd en werkt sinds 2016 aan de Maas voor ‘de afvallers’, voor de mensen die vermalen dreigen te worden in de systeemwereld die gericht is op het afwijzen van ongedocumenteerden. Verslag van het gesloten systeem, een soort van Kafka 4.0, heeft ze neergelegd in het net verschenen boek Komt een land bij de dokter.
‘Het afschrikbeeld werkt niet’
‘Wat je ziet’, vertelt ze in De Volkskrant, ‘zijn allemaal mensen die niet de juiste papieren hebben, die het niet meer lukt om een woning te vinden, die dakloos raken. Ongedocumenteerden worden oud en ziek op straat. Jonge gelukszoekers blijven komen, het afschrikwekkende beeld werkt niet. Ze mogen niet werken. Ze belanden op straat (-). Het wordt alsmaar erger. Het stapelt zich op.’
De schrijnende gevallen die op Tongerloo’s spreekuur verschijnen, zijn een spiegel van een land waarin bestaanszekerheid steeds minder vanzelfsprekend is. Een land waarin werkenden geen woning kunnen vinden, patiënten verdwalen in een woud aan instanties en arbeidsmigranten niet de hulp krijgen waar ze recht op hebben. Zorg is een verdienmodel geworden, is de confronterende diagnose van Michelle van Tongerloo in haar boek Komt een land bij de dokter.
Van Tongerloo weet het medicijn dat helpt: luisteren naar de patiënt in plaats van naar het systeem. ‘Geven waar behoefte aan is in plaats van wat wordt voorgeschreven. Een groeiende groep organisaties en burgerinitiatieven laat zien dat het kan,’ valt op de achterflap te lezen.
Hotel Hotspot, Hutspot
De straatarts luistert en gaat dan over tot actie, daarbij geholpen door vele vrijwilligers en/of donaties van mensen en instellingen die met envelopjes met geld voor haar deur staan. Inmiddels is al meer dan 1 miljoen euro opgehaald, dat haar in staat stelt om zich niet meer achter de protocollen te verstoppen, wat veel artsen vaak noodgedwongen doet.
‘Geen opvang want niet de goede papieren? Dan regelen we een hotelkamer. Ja, het kan misgaan, er zijn wel eens hotelkamers kort en klein geslagen. Maar dan ga je naar het hotel, neem je een fles whiskey mee, en probeer je het goed te maken.’ De volgende stap? ‘Dat is het meest sociale hotel ooit’. Dat, als het goed gaat, volgend jaar wordt geopend in hartje Rotterdam, samen met ondernemer Bob Richters: Hotspot Hutspot, 25 hotelkamers en 15 ‘sociale’ kamers, toeristen betalen voor de gasten die er uit nood komen, legt Michelle van Tongerloo aan De Volkskrant uit.