Eline Hanssen - Bubbel hoppen is boeiend en verfrissend

In maar liefst 160 huiskamers is in januari een gesprek gevoerd tussen vreemden – veelal buurtgenoten, jong en oud. Wat ze deelden was een onbestemd gevoel van onbehagen, onvrede en onmacht. Eline Hanssen was één van de initiatiefnemers die haar huis openstelde voor het Wintergesprek.  

Het initiatief tot dit unieke huiskamergesprek kwam van Merlijn Twaalfhoven, die zich al jaren inzet voor transformatie en anders denken –waarvoor hij onder andere creativiteit en verbeeldingskracht gebruikt. Twaalfhoven heeft daartoe initiatieven gelanceerd die namen dragen als Turnclub en het Ministerie van de Toekomst.

Leven in duistere dagen

Het idee tot het Wintergesprek kwam voort uit zijn gevoel dat we in duistere dagen leven: winter in het land, maar vooral ook onrust in de samenleving. ‘Wat er in Israël en Gaza gebeurt, voedt wantrouwen en tegenstellingen tussen culturen in de hele wereld. En de verkiezingsuitslag laat een diepe verdeeldheid zien in ons eigen land. Laten we ons bestoken door de overdrijving, het zwart-wit denken en een warboel aan beschuldigingen op social media? Of kunnen we patronen van argwaan doorbreken en een ander gesprek voeren?’ schreef hij in een toelichting op zijn initiatief.

Twaalfhoven die als componist enige tijd in Gazastrook heeft gewerkt, kreeg op zijn oproep tot ”bubble-hopping” veel respons. Zo reageerde antropoloog Danielle Braun op sociale media: ‘Bubbel hoppen. Ik vind het een top idee. Tegenwicht aan polarisatie, eenzaamheid en verwijdering. Wintergesprekken. In huiskamers, scholen, kerken, buurthuizen, sportclubs, etc. Iedereen kan meedoen om een bubbel hop te organiseren.’

Eén van de mensen die op de oproep van Twaalfhoven reageerde en haar huiskamer beschikbaar stelde voor het wintergesprek was Eline Hanssen (31), woonachtig in Amsterdam. Ze vertelt: ‘Jaren geleden las ik zijn boek Het is aan ons. Wat een interessante man, dacht ik. Toen hij dit idee in zijn nieuwsbrief postte, heb ik gereageerd. Vervolgens kwam ik in contact met hem en andere mensen, die ik nog nooit had ontmoet. We appten, belden en gingen online de samenwerking aan.’

‘Best wel een uitdaging’

Mensen in je huiskamer krijgen was best een uitdaging, vertelt Eline. ‘Ik gooide flyers door de brievenbus, en hing berichten op in het buurthuis en bij de voedselbank en de supermarkt. Ook benaderde ik mensen uit mijn eigen netwerk. Aanvankelijk reageerde niemand, maar na verloop van tijd kreeg ik een paar mensen enthousiast.’

De instructies voor de avond maakte Eline met Merlijn en andere deelnemers. Daarin stond:
1. Het duurt precies één uur. Napraten mag natuurlijk.
2. Ieder deelt één ervaring waar het gevoel van ongemak, oneerlijkheid of onvrede in verscholen zit.
3. Je onderbreekt elkaar niet, en pas als iedereen gesproken heeft, kun je op de ervaringen van de anderen ingaan, zolang je spreekt uit eigen ervaring of gevoel.

Op de dinsdagavond dat Eline haar woonkamer openstelde, kwamen er vier buurtgenoten: drie vrouwen en een man, met een achtergrond in zorg, onderwijs en juridische praktijk. De man was met pensioen. Hij zei dat hij heel tevreden was met zijn leven en zich afvroeg wat er leeft bij buurtgenoten en waar zij zich zorgen over maken.

Na de buurman nam de volgende gast het woord. Zij deelde een ervaring van een gesprek met haar vriendenclub. Dat gesprek liep uit de hand toen de rechtse verkiezingsuitslag werd besproken. Nog steeds praten sommigen niet met elkaar. De vrouw wilde met het Wintergesprek ervaren dat het mogelijk is om een gesprek te voeren over niet luchtige onderwerpen, zelfs met mensen die je niet kent.

Een andere vrouw die deelnam aan het Wintergesprek bij Eline thuis vertelde dat haar een gevoel van zinloosheid bekruipt wanneer zij denkt aan maatschappelijke ontwikkelingen. Structuren lijken uit elkaar te vallen en het is moeilijker om je ergens mee te verbinden.

De derde vrouw die op bezoek was gekomen, vertelde dat zij zich vooral zorgen maakte over de stormachtige wijze waarop digitale strategieën het leven van mensen zijn gaan beïnvloeden. Zij vroeg zich af hoe de communicatie tussen mensen zich tegen die achtergrond zou ontwikkelen.

‘Het is onderdeel van een veel groter probleem’

Eline zelf sprak vooral over haar eigen, jonge generatie. ‘Veel collega’s en vrienden hebben mentale klachten, zoals burn-out. Het is volgens mij onderdeel van een veel groter probleem, namelijk van een systeem waarin we veel te hooggespannen verwachtingen hebben.’

Volgens haar kom je daar niet gemakkelijk uit, omdat ‘de psychologie achter de digitale technologieën zo geraffineerd is dat je je zelf voortdurend vergelijkt met Jan en Alleman’.

Daarnaast benadrukte zij dat veel jongeren vinden dat de politiek geen koers volgt en eigenlijk ook geen perspectief biedt. Eline zei dat veel van haar vrienden serieuze twijfels hebben of zij wel kinderen op de wereld willen zetten.

De vrouw die zich vooral zorgen maakte over de digitalisering van de wereld betreurde het niveau van online communicatie. Dat is veelal beperkt tot enkele standaard icoontjes zoals duimpjes, waardoor nuances vervallen. Wat betekent dat voor de samenleving en hoe verhoudt zich dat tot de fysieke wereld?

De 75-jarige buurman van Eline haalde zijn schouders op en zei: ‘maar dan stop je er toch gewoon mee?!’

‘Ik kijk echt uit naar een volgend gesprek!’

Na precies een uur werd het officiële gedeelte van het Wintergesprek gestopt en werd er nog nagepraat. De deelnemers lieten weten het Wintergesprek ‘heel vertrouwd, verfrissend en boeiend’ te vinden en doen graag nog een keer mee.

En Eline zelf, wat vond zij ervan? ‘Ik vond het bijzonder dat we zo open over niet-luchtige thema’s konden praten, terwijl we elkaar nog niet kenden. Dat maakt dat ik echt uitkijk naar een volgend gesprek!’

Foto’s: Eline Hanssen en twee van de Wintergesprekken. Bron: eigen beheer.