IDentiteit

De samenleving is een politiek mijnenveld geworden. Groepsidentiteit is overheersende identiteit geworden. Etnische of religieuze achtergrond, of zelfs maar seksuele voorkeur in combinatie met een slachtofferrol, is voldoende om iedere feestje te verstieren. Francis Fukuyama toont er in zijn boek Identiteit begrip voor.

Identiteitspolitiek is niet uit de lucht komen vallen. Veel mensen hebben het gevoel dat ze niet volwaardig mogen meedoen, dat ze op grond van hun geaardheid, geloof of uiterlijke kenmerken worden gediscrimineerd, hetgeen tot toenemend groepsdenken heeft geleid. Stelde de liberale democratie altijd het individu centraal, de toenemende ongelijkheid in kansen, inkomen en vermogen, heeft een collectief antwoord, gebaseerd op onveranderlijke kenmerken van ras, geslacht geloof etc. Dat leidt naar een samenleving van botsende deeltjes.

Reden waarom Fukuyama van mening is dat de liberale democratie haarzelf moet heruitvinden – als zij wil overleven. Hij denkt dat er een identiteit moet worden geformuleerd de inclusief is en bestaat uit gemeenschappelijke beginselen van constitutionalisme, de rechtsstaat democratische verantwoording en het grondwettelijke uitgangspunt dat alle mensen gelijkwaardig. Kortom, het is een pleidooi voor een terugkeer naar oude, bestaande opvatting. Het is de vraag of een terugkeer naar het verleden voldoende aantrekkingskracht heeft om mensen met uiteenlopende identiteiten tot gemeenschappelijkheid te brengen.