Hebzucht
Jeroen Linssen
Hebzucht staat de laatste tien jaar vol in de belangstelling. Zij wordt beschouwd als mede-oorzaak van de crisis van 2008. Filosoof Jeroen Linssen schreef een waardevol boek over de geschiedenis van de hebzucht. De moraal van de geschiedenis is dat het verlangen naar meer op de korte termijn tot geluk, maar op lange termijn tot ongeluk kan leiden.
Hebzucht zet aan tot oorlog en geweld, maar ook tot bedrieglijk gedrag en maakt de rijken tot winnaars en de armen tot verliezers. Hebzucht, zo de geschiedenis, is een hoofdzonde. Maar toch niet helemaal, stelt Linssen: er is ook een positieve kant aan hebzucht. Vanaf de zeventiende eeuw maken de passies gaandeweg plaats voor het primaat van de belangen en wordt in het verlengde daarvan ook de hebzucht geaccepteerd, omdat zij óók de bron is van onze welvaart.
In de achttiende eeuw stellen denkers als Adam Smith en Jeremy Bentham dat mensen zich om hun eigenbelang moeten bekommeren en dat daarmee ook het algemeen belang wordt gediend. Inmiddels, vele crises verder, weten we beter: hebzucht is zowel een ziekte als een medicijn. Maar die discussie komt gaandeweg in een ander daglicht te staan, nu een collectief inzicht de overhand krijgt: There is no PlanetB.