Fantoomgroei

Het was een eye-opener, het boek Fantoomgroei, van Sander Heijne en Hendrik Noten, dat in 2020 klip en klaar duidelijk maakte wat velen wel voelden, maar niet zagen: de Nederlandse economie is sinds de jaren ‘80 met tientallen procenten gegroeid, maar de reële inkomens nagenoeg niet. Wel groei, geen hoger besteedbaar inkomen – integendeel. ‘Het blijft een fantoom, een spook’, stellen de twee auteurs. 

Tegelijkertijd zijn sinds het Paarse kabinet van de jaren ’90 stukje bij beetje de pijlers van de samenleving ondermijnd: onderwijs, zorg, veiligheid. Heijne en Noten vragen zich af hoe dat kan. Waarom accepteren we dat? In hun zoektocht komen zij tot de conclusie dat de huidige hang naar groei geen noodzaak is, maar het resultaat van een verhaal dat we zijn gaan geloven. 

In hun slothoofdstuk gaan zij op zoek naar de pioniers van een nieuw verhaal, zijnde de Deense groenteler Soren Hermansen, Kaili Akuno, mede-oprichter van Jackson Coöperatie, de gelijknamige gemeenschap aan de Mississippi en de Emilian Model in Italië. Gemeenschappelijke deler is een stakeholdervalue-benadering, waarin bedrijven ‘waarde moeten creëren voor de gehele gemeenschap waarin ze acief zijn, in plaats van alleen financiële waarde voor hun aandeelhouders’, zo concludeert het tweetal.