Doe zelf normaal
Maxim Februari
Het essay Doe zelf normaal van jurist en filosoof Maxim Februari is vrijwel van het begin tot het einde onrustmakend. Het idee voor dit essay kreeg de auteur in het eerste jaar van de coronacrisis. Tijdens brainstormsessies en overlegrondes kwamen de belangen van privacy en de belangen van de volksgezondheid en van de economie vrijwel direct tegenover elkaar te staan. Maar naar nu blijkt ging het de bezorgde stemmen helemaal niet om privacy, maar om de introductie van een nieuwe manier van besturen en om de maatschappelijke gevolgen daarvan, schrijft Februari.
De introductie van tracking- en tracing- en gezondheidsapps zou diepgaande maatschappelijke en juridische gevolgen krijgen, waarschuwden wetenschappers in een brandbrief. Het hielp maar beperkt. De diepe zorgen onder deskundigen over de rechtsstaat, zo schrijft de auteur, ‘leken zelden door te dringen naar buiten’. Volgens Februari zijn met de introductie van digitale technologieën de grote filosofische vragen weer op tafel komen te liggen, zoals met tussenpozen van een paar eeuwen telkens weer gebeurt.
Om de burgers rechtsbescherming te bieden, is het nodig dat bedrijven en algoritmes “geconstitutionaliseerd” worden, zeker nu bedrijven verweven raken met de macht van de staat. Het alternatief is het “computeriseren”, wat betekent dat men de mens ziet als bron van data, tegenover het “constitutionaliseren” dat de mens ziet als een rechtsgemeenschap – voor het voortbestaan van de mensheid maakt dat nogal een verschil.