Atlas van de digitale wereld
Haroon Sheikh
‘Het vrijblijvende sentiment heeft plaatsgemaakt voor twijfels over de effecten van digitalisering en de angst over de gevaren ervan.’ Dat schrijft Haroon Sheikh in Atlas van de digitale wereld. In zijn korte, pakkende studie legt de bijzonder hoogleraar Strategic Governance of Global Technologies uit dat we onder invloed van een “revolutie van de intelligentie” van een horizontaal naar een verticaal model bewegen.
Het zal een model zijn, dat een sterk hiërarchisch karakter heeft; het laat zien hoe revolutionair digitalisering wel niet is en wat de samenhang is met de dwingende vraagstukken van macht en soevereiniteit. Anders dan de wereld van de Vrede van Westfalen (1648), die soevereine staten voortbracht, zijn we nu op weg naar een verticale wereldorde. Daarin creëert digitalisering één grote, wereldwijde supercomputer. Deze bestaat uit allerlei lagen, die steeds in beweging zijn en waar verschillende machtsverhoudingen gelden.
Haroon Sheikh heeft een “stack” gemaakt, waarmee de verschillende lagen van de digitale wereld in beeld gebracht worden. Deze bestaan uit 7 lagen, zijnde die van grondstoffen, chips, netwerken, cloud, intelligentie, applicaties en verbonden apparaten. Het is een overzicht dat beleidsmedewerkers en wetenschappers in staat stelt om doelgerichter op de uitdagingen te anticiperen. Zo wil Brussel de digitale soevereiniteit zeker stellen door te werken aan strategische autonomie voor de EU te werken.
Onder experts bestaat de vrees dat grote techbedrijven bezig zijn met ‘digitaal landjepik’. Data wordt daarin gezien als de nieuwe olie. Sheikh schrijft met verwijzing naar avonturier Sir Walter Raleigh dat ‘wie digitale technologie bezit, de wereldhandel bezit, en wie de wereldhandel bezit, bezit alle schatten van de wereld en daarmee de wereld.’ Om die dreigende ontwikkeling enigszins te kunnen indammen met wet- en regelgeving en versterking van de digitale soevereiniteit, heeft Sheikh zijn atlas van de digitale wereld opgesteld.