Containeroverslag, Maasvlakte, havenbedrijf Rotterdam. Foto: Eric Bakker/ Havenbedrijf Rotterdam

Zeescheepvaart committeert zich aan klimaatmaatregelen

De lidstaten van de Internationale Maritieme Organisatie hebben ingestemd met een herziene strategie om de uitstoot van broeikasgassen door de scheepvaart te verminderen.


De 175 deelnemende landen stemden vrijdag unaniem in met verbeterde doelstellingen om schadelijke emissies aan te pakken. Dat gebeurde door de lidstaten van de IMO, die in vergadering bijeen waren in de Commissie voor de bescherming van het maritieme milieu.

De aangescherpte ambities houden in dat de broeikasgasemissies van de internationale scheepvaart tegen 2050 tot nul moeten zijn gereduceerd. Daarbij is  afgesproken dat tegen 2030 alternatieve brandstoffen zonder of met bijna geen broeikasgassen meer moeten worden gebruikt.

Nieuw hoofdstuk in decarbonisatie scheepvaart

Kitack Lim, secretaris-generaal van de IMO, zegt in de uitgegeven persverklaring: ‘De goedkeuring van de 2023 IMO Greenhouse Gas Strategy is een monumentale ontwikkeling voor de IMO en opent een nieuw hoofdstuk in de richting van maritiem decarboniseren.’

‘Tegelijkertijd is dit niet het einddoel, maar in veel opzichten een startpunt voor het werk dat de komende jaren en decennia nog intensiever moet worden. Maar met de herziene strategie waarover we het nu eens zijn geworden, hebben we een duidelijke richting, een gemeenschappelijke visie en ambitieuze doelen die ons zullen leiden naar wat de wereld van ons verwacht’, aldus secretaris-generaal Lim.

‘Bovenal is het bijzonder betekenisvol om unanieme steun van alle lidstaten te hebben. In dit verband ben ik van mening dat we meer aandacht moeten besteden aan de ondersteuning van ontwikkelingslanden, met name kleine insulaire ontwikkelingslanden en MOL’s, zodat niemand achterblijft’, zei hij.

De IMO is het gespecialiseerde agentschap van de Verenigde Naties dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van wereldwijde normen voor de scheepvaart en dat landen ondersteunt bij de uitvoering van die regels.

De overeenstemming die bereikt werd bij een vijfdaags overleg in Londen betekent dat de zeescheepvaart niet langer is uitgezonderd van verduurzaming van klimaatmaatregelen. Vanaf volgend jaar moeten zeeschepen in Europa, net als de industrie en de luchtvaart, rechten kopen om CO2 te mogen uitstoten.

De Europese Unie bereikte daarover eerder dit jaar overeenstemming. De grote zeeschepen moeten de komende jaren stapsgewijs de CO2-uitstoot terugdringen. Dat is met 2 procent in 2025. Het uiteindelijk doel is dat de CO2-uitstoot in 2050 met 80 procent is verminderd.

Aangescherpte broeikasstrategie

De meeste zeeschepen varen nog altijd op zwaar vervuilende stookolie en maar een beperkt gedeelte op vloeibaar gas. De internationale scheepvaart veroorzaakt daardoor drie procent van de wereldwijde CO2-uitstoot en is daarmee goed voor 90 procent van al het goederenvervoer.

De aangescherpte broeikasgas strategie van de IMO stelt dat de koolstofintensiteit van het schip moeten worden verminderd door verdere verbetering van de energie-efficiëntie voor nieuwe schepen; dat de CO2-uitstoot per vervoersprestatie, als gemiddelde over de internationale scheepvaart, met ten minste 40% moet zijn verlaagd tegen 2030, vergeleken met 2008; dat het gebruik van nulemissie- of bijna-nul emissietechnologieën, brandstoffen en/of energiebronnen moet toenemen en dat de broeikasgasemissies van de internationale scheepvaart naar netto nul moet worden gebracht.

Dat betekent het verminderen van de totale jaarlijkse broeikasgasemissies van de internationale scheepvaart met ten minste 20%, met een streven naar 30%, tegen 2030, vergeleken met 2008; vermindering van de totale jaarlijkse broeikasgasemissies van de internationale scheepvaart met ten minste 70%, waarbij wordt gestreefd naar 80%, tegen 2040, vergeleken met 2008.

Reactie: historisch akkoord 

De Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) is blij met het akkoord. Maar ‘een scherpere formulering van de deadline was wenselijk geweest, al is het wel begrijpelijk dat waar nodig wat meer flexibiliteit wordt geboden om aan de net zero doelstelling te kunnen voldoen.’

‘Het belangrijkste was namelijk dat er zo snel mogelijk een doelstelling voor netto nul uitstoot van broeikasgassen wordt overeengekomen. Dat is nu gelukt. Dit is wereldwijd het eerste sector specifieke klimaatakkoord en tekent daardoor een historisch moment’, aldus klimaatspecialist Nick Lurkin van de KVNR.

Werner Schouten, director van de Impact Economy Foundation verklaarde eerder deze weel dat de wereldwijde CO2-heffing voor de scheepvaart historisch is.

Een wereldwijde CO2-heffing voor de scheepvaart is volgens hem een historische stap zijn. Het zou de eerste keer zijn dat CO2 wereldwijd voor een sector wordt beprijsd. Daarmee gaan rederijen elkaar beconcurreren op een zo duurzaam mogelijke vloot.

Schouten stelt dat de gevolgen voor de consument gering zijn. Bij de huidige Europese CO2-prijs is de extra kosten voor consumenten slechts een paar cent.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe analyses en opiniestukken, podcasts boekentips en nieuws schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.


Containeroverslag, Maasvlakte, havenbedrijf Rotterdam. Foto: Eric Bakker/ Havenbedrijf Rotterdam