Sheik Ahmed Dalmook Al Maktoum van Dubai heeft de CO2-rechten op miljoenen hectare aan woud en bos in Afrika “gekocht”, met het doel om deze aan rijke (olie-)landen te verkopen ter compensatie van hun CO2-uitstoot.
Gaat het hier om “a blessing” of gaat het om “a disguise”? Dat zal de praktijk de komende jaren bewijzen. De beginselovereenkomsten hebben betrekking op woud dat een vijfde van Zimbabwe beslaat, een tiende van Liberia en een tiende van Zambia en 8 procent van Tanzania. Het vehikel, waarmee sheik Ahmed Dalmook Al Maktoum – lid van de koninklijke familie van Dubai – de deal doet, heet Blue Carbon. Het zegt gericht te zijn op behoud van bossen en wouden, maar informatie daarover is beperkt of zelfs niet beschikbaar.
Alleenrecht op verkoop CO2-rechten
Het platform Yale Environment 360 heeft de ontwerp-deal met Liberia ingezien en daaruit blijkt dat Blue Carbon de enige partij zal zijn die recht heeft om de CO2-rechten te verkopen. De deal geldt voor 30 jaar. Bepaald is dat Liberia de CO2-rechten niet meer voor zichzelf kan gebruiken. Van de opbrengst van de te verkopen Co2-rechten is 70% voor Blue Carbon en 30% voor Liberia.
De wouden en de bossen van Afrika winnen snel aan betekenis, omdat ze inmiddels meer CO2-uitstoot opslaan dan het regenwoud in het Amazone-gebied, waar de laatste jaren de houtkap sterk is toegenomen. Het behoud van de wouden in Afrika is essentieel, maar het gaat om arme landen met doorgaans zwakke instituties, stellen intergouvermentele organisaties.
Potentiële inkomstenbron: $ 100 mrd
De afgelopen jaren hebben de regeringen van deze landen de verkoop van CO2-rechten op hun uitgestrekte wouden als een inkomstenbron gezien. Vorig jaar in Egypte, tijdens de klimaatconferentie COP27 van de Verenigde Naties, stelden deze landen dat zij in 2050 jaarlijks $ 100 miljard aan verkochte rechten zouden kunnen verdienen. Maar tot dusver, zo luidt de kritiek, hebben Afrikaanse landen relatief weinig gedaan om aan bosontwikkeling te doen ten behoeve van handel in CO2-rechten.
Sheik Ahmed verklaarde vorig jaar dat hij streefde naar bilaterale afspraken met landen, zodat investeringen in natuurlijke CO2-projecten konden worden gedaan. Hij wil de beoogde contracten in december presenteren bij de COP28-conferentie in Dubai. In totaal gaat het om 60 miljoen acre – zo groot als Groot-Brittannië. Dan worden ook regels opgesteld waaronder staten CO2-uitstoot kunnen compenseren.
Gevolgen voor eigendomsrechten
Non-gouvermentele organisatie (NGO’s) maken zich ondertussen zorgen. Bevolking in de bossen en wouden verliest zijn eigendom- en gebruiksrechten. Daarnaast verdienen Afrikaanse landen verhoudingsgewijs relatief weinig aan de handel in CO2-rechten en maakt de handel dat rijke – bij voorbeeld olieproducerende – landen gewoon doorgaan met de uitstoot van emissies.
Volgens het platform Yale Environment 360 heeft Bleu Carbon geen track record op het terrein van behoud van bossen en wouden. Critici in Liberia zeggen dat de 30-jarige deal omtrent de verkoop van CO2-rechten illegaal is en in strijd met bestaande land- en grondrechten.
Noot: 1 acre is 0,40 hectare
Meer achtergronden:
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe analyses en opiniestukken, podcasts, boekentips en nieuws schrijf je dan in voor de tweewekelijkse nieuwsbrief.
